WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO
ORAZ PROGRAM DORADZTWA ZAWODOWEGO
ROK SZKOLNY 2023/2024
ZESPÓŁ SZKÓŁ NR 127 UL. SMOCZA 19 WARSZAWA
CLXI LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE IM. WŁADYSŁAWA BARTOSZEWSKIEGO
Podstawa prawna:
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz. U. poz. 325) ogłoszono dnia 20 lutego 2019 r. obowiązuje od dnia 1 września 2019 r. Prawo oświatowe z dnia 14 grudnia 2016 r.
TREŚCI PROGRAMOWE Z ZAKRESU DORADZTWA ZAWODOWEGO DLA LICEÓW OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH
- Poznawanie własnych zasobów
Uczeń:
- sporządza bilans własnych zasobów na podstawie dokonanej autoanalizy („portfolio”);
- określa obszary do rozwoju edukacyjno-zawodowego i osobistego;
- określa wpływ stanu zdrowia na wykonywanie zadań zawodowych;
- rozpoznaje swoje możliwości i ograniczenia w zakresie wykonywania zadań zawodowych i uwzględnia je w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej;
- analizuje własne zasoby (zainteresowania, zdolności, uzdolnienia, kompetencje, predyspozycje zawodowe) w kontekście planowania ścieżki edukacyjno-zawodowej;
- określa własny system wartości, w tym wartości związanych z pracą i etyką zawodową.
- Świat zawodów i rynek pracy
Uczeń:
- analizuje informacje o zawodach, kwalifikacjach i stanowiskach pracy oraz możliwościach ich uzyskiwania w kontekście wyborów edukacyjno-zawodowych;
- analizuje informacje o lokalnym, regionalnym, krajowym i europejskim rynku pracy oraz funkcjonujących na nim zasadach w kontekście wyborów edukacyjno-zawodowych;
- porównuje formy zatrudnienia i możliwości funkcjonowania na rynku pracy jako pracownik, pracodawca lub osoba prowadząca działalność gospodarczą oraz analizuje podstawy prawa pracy, w tym rodzaje umów o pracę, sposoby ich rozwiązywania, prawa i obowiązki pracownika;
- konfrontuje własne zasoby ze zidentyfikowanymi potrzebami i oczekiwaniami pracodawców oraz wymaganiami rynku pracy;
- określa znaczenie i wskazuje możliwości realizacji różnych form aktywizacji zawodowej;
- sporządza i aktualizuje dokumenty aplikacyjne zgodnie z wymaganiami pracodawców;
- przygotowuje się do zaprezentowania siebie i swoich kompetencji podczas rozmowy kwalifikacyjnej;
- charakteryzuje przebieg procesu zakładania własnej działalności gospodarczej oraz instytucje wspomagające zakładanie własnej działalności gospodarczej;
- charakteryzuje instytucje wspomagające planowanie ścieżki edukacyjno-zawodowej, w tym instytucje rynku pracy.
- Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie
Uczeń:
- korzysta ze źródeł informacji dotyczących dalszego kształcenia formalnego, pozaformalnego i nieformalnego;
- określa korzyści wynikające z uczenia się przez całe życie w rozwoju osobistym i zawodowym;
- analizuje możliwości uzupełniania, poszerzania i uzyskiwania kwalifikacji zawodowych w ramach krajowego i europejskiego systemu kwalifikacji;
- wskazuje możliwości kontynuowania nauki.
- Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych
Uczeń:
- ustala swoje cele, zadania i działania w kontekście planowania ścieżki edukacyjno-zawodowej;
- sporządza indywidualny plan działania - planuje różne warianty ścieżek edukacyjno-zawodowych na podstawie bilansu własnych zasobów i wartości oraz informacji na temat rynku edukacji i rynku pracy, przewidując skutki własnych decyzji;
- dokonuje wyboru dalszej ścieżki edukacyjno-zawodowej zgodnie z posiadanymi zasobami i określonymi celami zawodowymi.
Głównym celem jest przygotowanie uczniów do trafnego wyboru kierunku kształcenia i zawodu oraz do roli pracownika na obecnym rynku pracy. Wybór ścieżki zawodowej ma być procesem rozwojowym, który wiąże się z kolejnymi decyzjami podejmowanymi na przestrzeni całego życia ucznia. Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego ma mieć charakter celowych i zaplanowanych działań w formie pracy indywidualnej i grupowej.
CELE SZCZEGÓŁOWE
- Uczniowie:
- poznają własne predyspozycje zawodowe, zainteresowania, uzdolnienia, umiejętności;
- rozwijają umiejętności pracy zespołowej, przełamywania barier środowiskowych oraz kształtowania właściwych relacji społecznych; - potrafią określić swoje mocne strony, są świadomi własnych ograniczeń;
- są zmotywowani do pojęcia wysiłku przy podejmowaniu decyzji w zaplanowaniu swojej przyszłości zawodowej;
- znają czynniki trafnego wyboru zawodu;
- mają informacje o zawodach i sytuacji na rynku pracy;
- znają system kształcenia oraz ofertę edukacyjną;
- znają warunki i harmonogram rekrutacji;
- wybierają zawód i szkołę po dokonaniu analizy własnych możliwość psychofizycznych z wymaganiami szkoły i zawodu;
- znają przeciwwskazania zdrowotne do wyboru zawodu;
- znają źródła informacji edukacyjnej i zawodowej;
- Rodzice
- są zaangażowani i przygotowani do pełnienia roli „doradców”;
- znają czynniki wyboru szkoły i zawodu, wspomagają dzieci w procesie podejmowania decyzji edukacyjnych i zawodowych;
- znają aktualną i pełną ofertę edukacyjną na różnych jego poziomach;
- wiedzą , gdzie szukać pomocy dla dzieci z problemami: zdrowotnymi emocjonalnymi, decyzyjnymi, intelektualnymi, rodzinnymi itp.; - włączają się do działań informacyjnych szkoły (np. jako przedstawiciele
- Nauczyciele
- potrafią diagnozować potrzeby i zasoby uczniów;
- rozwijają talenty, zainteresowania, zdolności, predyspozycje;
- wspierają uczniów w procesie podejmowania decyzji edukacyjnych zawodowych;
- realizują działania z zakresu przygotowania uczniów do wyboru drogi zawodowej i roli pracownika; - wspierają rodziców w procesie doradczym, udzielają informacji lub kierują do specjalistów;
- angażują przedstawicieli instytucji i zakładów pracy w działania doradcze szkoły.
- Adresaci WSDZ:
- Uczniowie
- Rodzice
- Nauczyciele
- Środowiska lokalne
Zadania osób realizujących Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego
W CLXI LO w realizację działań związanych z doradztwem zawodowym zaangażowani są wszyscy członkowie rady pedagogicznej: dyrektor, nauczyciele wychowawcy, nauczyciele przedmiotowi, nauczyciel-bibliotekarz, specjaliści (m.in. pedagog, psycholog, doradca zawodowy) oraz inne osoby zatrudnione w szkole.
- Dyrektor szkoły:
- odpowiada z organizację działań związanych z WSDZ w szkole,
- powołuje koordynatora ds. doradztwa zawodowego;
- nadzoruje działanie systemu doradztwa zawodowego;
- zapewnia warunki do realizacji WSDZ w szkole;
- wspiera kontakty pomiędzy realizatorami WSDZ w szkole a instytucjami zewnętrznymi.
- Doradca zawodowy i koordynator zespołu doradztwa zawodowego:
- prowadzi zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego,
- gromadzi warsztat pracy oraz udostępnia go osobom zainteresowanym;
- pomaga uczniom w określeniu ich zainteresowań, uzdolnień i innych cech istotnych przy podejmowaniu decyzji edukacyjnych i planowaniu kariery zawodowej;
- diagnozuje uczniów w zakresie ich predyspozycji do wykonywania wybranych przez nich zawodów.
- kieruje w sprawach trudnych do odpowiednich specjalistów, m.in. do specjalistów w Poradni Pedagogiczno-Psychologicznej
- koordynuje działalność informacyjno-doradczą realizowaną przez szkołę, w tym gromadzi, aktualizuje i udostępnia informacje edukacyjne i zawodowe uczniom i rodzicom;
- wspiera nauczycieli, w tym nauczycieli wychowawców opiekujących się oddziałami, pedagoga, w zakresie realizacji działań określonych w programie realizacji doradztwa na dany rok szkolny;
- opracowuje we współpracy z innymi nauczycielami, w tym nauczycielami wychowawcami opiekującymi się oddziałami, pedagogiem, program realizacji doradztwa oraz koordynuje jego realizację;
- razem z nauczycielami diagnozuje zapotrzebowanie uczniów i rodziców na informacje z zakresu doradztwa zawodowego;
- upowszechnia wiedzę na temat planowania kariery zawodowej, możliwości uzyskiwania informacji o sytuacji na rynku pracy krajowym, UE i poza nią;
- współpracuje z instytucjami zewnętrznymi wspierającymi Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego;
- współpracuje z doradcą zawodowym z Poradni Pedagogiczno-Psychologicznej;
- sporządza na koniec roku szkolnego sprawozdanie z realizacji programu realizacji doradztwa w szkole;
- systematycznie podnosi własne kwalifikacje.
- Pedagog i psycholog:
- diagnozuje potrzeby edukacyjne uczniów;
- udziela indywidualnych konsultacji dla uczniów i rodziców potrzebujących wsparcia;
- wspomaga i konsultuje uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi i ich rodziców;
- razem z koordynatorem planuje dalszy rozwój systemu doradztwa w szkole.
- Nauczyciele:
- poszerzają treści programowe przedmiotu o aspekty zawodoznawcze;
- motywują do nauki poprzez prezentację różnych technik uczenia się;
- motywują do rozwoju zainteresowań edukacyjnych;
- zachęcają do udziału w konkursach przedmiotowych, olimpiadach, zawodach itp.;
- odkrywają potencjał ucznia i udzielają wsparcia w jego rozwoju;
- wspomagają uczniów w podejmowaniu i realizowaniu decyzji;
- rozwijają i umacniają u uczniów poczucie odpowiedzialności za rozwój edukacyjno-zawodowy;
- propagują aktywną postawę wobec przemian zachodzących na rynku pracy (otwartość i gotowość na zmiany: w tym również zmiany pracy i profesji w ciągu kariery zawodowej; mobilność, elastyczność
- wdrażają do idei kształcenia ustawicznego;
- współpracują z rodzicami w zakresie motywowania ucznia do nauki oraz wskazywania najbardziej efektywnych form nauki dostosowanych indywidualnie do ucznia;
- wspierają rodziców w roli doradców ucznia poprzez przekazywanie informacji zwrotnych dotyczących możliwości ucznia w zakresie przedmiotów szkolnych, umiejętności, zainteresowań (profil przedmiotowy ucznia);
- udzielają rekomendacji dotyczących dalszych ścieżek kształcenia;
- wychowawcy na lekcjach wychowawczych wprowadzają podstawy treningu interpersonalnego oraz realizują tematy zawodoznawcze;
- nauczyciel podstaw przedsiębiorczości oraz biznesu i zarządzania omawia treści dotyczące pracy, przedsiębiorczości;
- nauczyciel bibliotekarz gromadzi informacje o zawodach i drogach uzyskania kwalifikacji zawodowych. Gromadzi literaturę z zakresu psychologii, prawa pracy, doradztwa zawodowego, udostępnia informatory i ulotki dotyczące dalszej drogi kształcenia oraz wskazuje źródła informacji.
Realizacja Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego Liceum posiada odpowiednie zasoby do realizacji wyznaczonych zadań w ramach WSDZ. Szkoła dysponuje odpowiednim zapleczem do udzielania porad i konsultacji indywidualnych oraz pomieszczeniami do prowadzenia warsztatów grupowych. Doradztwo zawodowe w szkole jest realizowane: na obowiązkowych zajęciach edukacyjnych z zakresu kształcenia ogólnego, na zajęciach związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu, na zajęciach z nauczycielem wychowawcą, w ramach wizyt zawodoznawczych, wycieczek szkolnych, zajęć pozalekcyjnych.
- Metody i formy organizacji:
- porady i konsultacje indywidualne
- zajęcia grupowe prowadzone metodami aktywnymi: praca w grupach,
- testy, kwestionariusze, ankiety,
- wykłady, pogadanki
- warsztaty,
- debaty, dyskusje
- konkursy tematyczne,
- wycieczki,
- spotkania ze specjalistami i przedstawicielami różnych zawodów, przedstawicielami rodziców, absolwentów,
- gry diagnostyczne i symulacyjne,
- programy multimedialne,
- powiązanie treści programowych przedmiotu ze światem zawodów,
- zorganizowanie targów edukacyjnych w szkole,
- udział w salonach edukacyjnych,
- współpraca z Fundacją „Jeden Muranów”,
- organizowanie kiermaszy charytatywnych,
- udział w akcjach wolontariackich,
- współpraca z agencjami zatrudnienia, pracodawcami, Urzędem Pracy, uczelniami, OHP, ORE, Poradnią PPP,
- Cykl spotkań z ciekawym człowiekiem – spotkanie, warsztaty z ludźmi wykonującymi ciekawe zawody,
TEMATYKA ZAJĘĆ Z ZAKRESU DORADZTWA ZAWODOWEGO
- Poznanie własnych zasobów
Cel: Uczeń sporządza bilans własnych zasobów na podstawie autoanalizy (zainteresowania, uzdolnienia, kompetencje, predyspozycje zawodowe) i analizuje je w kontekście planowania ścieżki edukacyjno-zawodowej, określa obszary do rozwoju osobistego i edukacyjnego (aspiracje, potrzeby) oraz ustala przeciwwskazania zdrowotne do wyboru zawodu, określa własny system wartości, w tym wartości związanych z pracą i etyką zawodową.
- Świat zawodów i rynek pracy
Cel: Uczeń analizuje informacje o zawodach, kwalifikacjach i stanowiskach pracy w kontekście dokonywanych wyborów edukacyjno-zawodowych, wyjaśnia zjawiska i trendy zachodzące na lokalnym, regionalnym, krajowym i europejskim rynku pracy, porównuje własne zasoby i preferencje z wymaganiami rynku pracy i oczekiwaniami pracodawców, określa znaczenie i wskazuje możliwości realizacji różnych form aktywizacji zawodowej, sporządza dokumenty aplikacyjne zgodnie z wymaganiami pracodawców, potrafi zaprezentować siebie i swoje kompetencje podczas rozmowy kwalifikacyjnej, wskazuje instytucje wspomagające planowanie ścieżki edukacyjno-zawodowej oraz instytucje rynku pracy.
- Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie
Cel: Uczeń korzysta ze źródeł informacji dotyczących dalszego kształcenia formalnego, pozaformalnego i nieformalnego, określa znaczenie uczenia się przez całe życie w rozwoju osobistym i zawodowym, analizuje możliwości uzyskiwania, poszerzania, uzupełniania kwalifikacji zawodowych w ramach krajowego i europejskiego systemu kwalifikacji.
- Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych
Cel: Uczeń samodzielnie dokonuje wyboru dalszej ścieżki edukacyjno-zawodowej lub przy wsparciu doradczym; planuje różne warianty ścieżek edukacyjno-zawodowych uwzględniając własne zasoby, wartości, potrzeby oraz informacji na temat rynku edukacji i rynku pracy, przewidując skutki własnych decyzji; identyfikuje osoby i instytucje wspomagające planowanie ścieżki edukacyjno-zawodowej i wyjaśnia, w jakich okolicznościach korzystać z ich pomocy.
Tematyka zajęć grupowych prowadzonych przez doradcę zawodowego w klasach I-IV liceum:
- Moja droga do zawodu.
- Poznawanie siebie. Pozytywna autoprezentacja.
- Czynniki wpływające na wybór zawodu. Analiza własnych zasobów w kontekście planowania ścieżki edukacyjnozawodowej.
- Moje zainteresowania zawodowe.
- Praca. Oczekiwania rynku pracy.
- Rynek pracy, a szanse zatrudnienia. Zawody przyszłości.
- Formy zatrudnienia i możliwości funkcjonowania na rynku pracy.
- Aktywny na rynku pracy. Szukam pracy.
- Rynek edukacyjny w Polsce i za granicą.
- Jak wybrać uczelnie wyższą?
- Uczę się przez całe życie.
- Wiedza warunkiem sukcesu. Wybieramy szkołę/wybieramy uczelnię.
- Podejmowanie decyzji życiowych.
- Znam siebie, znam rynek – dokonuję wyboru
Działania związane z realizacją doradztwa zawodowego w LO
|
Tematyka działań |
Liczba oddziałów, których dotyczą zadania |
Metody i formy realizacji |
Termin |
Osoba odpowiedzialna |
|
|
1 |
Spotkanie z zespołem ds. realizacji doradztwa zawodowego, analiza założeń programu doradztwa zawodowego na rok szkolny 2023/2024 |
klasy I - IV |
dyskusja, analiza potrzeb |
wrzesień |
Doradca zawodowy |
|
2 |
Diagnoza potrzeb doradczych uczniów |
klasy I - IV |
Sondaż (ankieta) Dyskusja grupowa |
październik |
Doradca zawodowy |
|
3 |
Diagnoza planów i aspiracji edukacyjnych i zawodowych |
Klasy I - IV |
Sondaż |
październik |
Doradca zawodowy |
|
4 |
Analiza danych uzyskanych z diagnozy |
Klasy I - IV |
prezentacja i omówienie uzyskanych informacji; spotkanie z wychowawcą klasy, Zespołem doradztwa zawodowego, |
listopad |
Doradca zawodowy, Wychowawca, Zespół doradztwa zawodowego |
|
5 |
Realizacji zajęć z zakresu doradztwa zawodowego dla klasy VII |
Klasy I - IV |
zajęcia obowiązkowe |
cały rok |
Doradca zawodowy |
|
6 |
Aktualizacja gazetki dotyczącej doradztwa zawodowego |
klasy I - IV |
gazetka ścienna |
cały semestr |
Doradca zawodowy, Zespół doradztwa zawodowego |
|
7 |
Indywidualne doradztwo edukacyjno-zawodowe |
klasy I - IV |
Indywidualne konsultacje |
Cały rok |
Pedagog, psycholog, doradca zawodowy |
|
8 |
Ewaluacja końcowa - Spotkanie z zespołem ds. realizacji doradztwa zawodowego, analiza realizacji założeń programu doradztwa zawodowego |
klasy I - IV |
sondaż |
Po koniec II semestru |
Doradca zawodowy, Zespół doradztwa zawodowego |
Opracowanie: Zespół doradztwa zawodowego:
Marzanna Wesołowska – doradca zawodowy
Jolanta Karwacka – pedagog szkolny
Anna Gajewska – pedagog szkolny
Karolina Sołtysik – psycholog szkolny
Katarzyna Ziemianowicz – nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej
Magdalena Lewandowska – nauczyciel bibliotekarz
Halina Chmielewska – nauczyciel języka polskiego
Dorota Oleszczak – nauczyciel języka polskiego